Ken jij dat, dat je een woord ergens hoort.
Een eerste keer gebruikt, en dan weet:
dit wordt een stopwoord, dit woord moet ik mijden!
Ik ben daar heel scherp op, maar dat zegt niet dat ik er aan ontkom. Te pas en te onpas, floept het toch mijn mond weer uit, op de automatische piloot. Zo voer ik momenteel de strijd met het woord “bizar”. En aan de andere kant heb ik ongetwijfeld gewoontes, die ik niet eens herken als gewoontes. Waar van het maar de vraag is, of zo’n gewoontepatroon mij dient.
En toch zijn gewoontes ook zinvol, elke handeling die we vaker doen wordt een gewoonte, en van daaruit een soort patroon in onze hersenen: schrijven, fietsen, lopen, noem het maar op, en tot op zekere hoogte ook schilderen.
Maar pas op, een gewoontepatroon tijdens het schilderen kan je ook opbreken!
Schilder-gewoontes
Als jij gaat schilderen, heb jij dan gewoontes, die jou helpen bij je creativiteit te komen?
Iedere keer als je je spullen pakt om aan de slag te gaan?
Vaak zijn ze er ongemerkt, ga maar eens na!
Gewoontes tijdens mijn lessen
Tijdens mijn lessen heb ik een stel vaste gewoontes, die de structuur in mijn les bepalen:
Ik stel een vraag als een begin van de les
== Bijvoorbeeld: Hoe voel je je? Of: wat heb je nodig?
== Iedereen noemt zijn/haar naam, en kan dat gevoel hardop uitspreken
Ik lees spreuken voor rond het thema van de lessenserie
== Die blijf ik een hele cursus herhalen, iedere les opnieuw.
Ik ga iedereen voor in een lichaamsgerichte meditatie
== Zo komt iedereen bij zichzelf in de stilte om van daar uit in beweging te komen.
Ik breng iedereen in beweging
== Door in opdracht met houtskool of verf om te tekenen of schilderen vanuit de beweging, omdat voelen bewegen is. En omdat ik dan thema’s aan kan
bieden rond schilderregels vanuit het zelf ervaren.
Schilder-Patronen of Schilder-Rituelen?
Maar je had het net over gewoontes?!
Precies, en gewoontes vormen bij herhaling een steeds dieper patroon in je hersenen, zodat je er niet meer met je aandacht bij hoeft te zijn. En daar schuilt het gevaar. Want stel je nou voor dat dat patroon jou niet meer dient. Dat het een blokkade vormt voor jouw creativiteit?
Neem bijvoorbeeld het werken met aquarelverf: Je hebt geleerd hoe je een landschap schildert, en dat pad is diep in jouw hersenen gegrift. Je doet het iedere keer weer op dezelfde manier. Dan heeft jouw creativiteit weinig speelruimte meer over.
Het verschil tussen een Patroon en een Ritueel is, dat een Patroon werkt op de automatische piloot, en dat een Ritueel met aandacht wordt uitgevoerd. Met een open blik, met jou als toeschouwer erbij aanwezig.
Wat ik beoog met mijn "gewoontes" aan het begin van de les:
Rust: om uit de drukke wereld in het Atelier aan te komen.
Ruimte: om aan te komen in het lichaam, wat helpt bij het komen tot beelden
Richting: door het intekenen ontstaat een focus, die kan helpen bij de stap naar het verder werken aan je Beelden.
En dat is precies wat Rituelen mogelijk maken: Rust, Ruimte en Richting die ontstaan doordat je je handelingen in aandacht uitvoert.
Het is zelfs zo dat cursisten zeggen: Als ik het Atelier De Rode Draad binnenstap, dan word ik meteen al rustig. Een soort Pavlov effect, zeg maar. Het lichaam weet al dat er Rust, Ruimte en
Richting komt en neemt als vanzelf die houding aan.
En daar zit hem precies het verschil. Patronen en Rituelen hebben het inslijpen van handelingen tot gewoontes gemeen. Maar waar gewoontes op een gegeven moment op de automatische piloot gaan, zijn Rituelen ervoor om je bewustzijn erbij te houden. En dat is bij creativiteit ook nodig. Niet zozeer het denkende bewustzijn. Het belevende, voelende stuk van jou wil aan de bak, om zo nieuwe dingen te beleven, te ontdekken en vorm te geven.
Samengevat
Gewoontegetrouw gevolgde paden worden tot Patronen, en zetten jouw creativiteit vast. Gewoontes worden Rituelen , als je ze iedere keer weer met aandacht uitvoert, een vorm van beleven, die de automatische piloot overstijgt. Dan krijgt jouw creativiteit vrij spel en kan dít zomaar gebeuren:
Ervaring van een cursiste
“Ik heb heel wat jaren bij dezelfde docente schilderlessen gevolgd. En ineens was ik toe aan iets nieuws. Maar dat vond ik toch een grote stap. Ik had geen idee en eigenlijk durfde ik ook niet. Totdat ik het stukje in de krant las "schilderen buiten de lijntjes". En ja daar begon het, ik heb een afspraak gemaakt met Joke en dat was heel prettig en vertrouwd. De eerst morgen was meteen een grote verrassing: na de kennismaking en even ontspannen begon de les.
Pak maar verfkleuren die je mooi vindt en breng ze op papier, mijn verbazing en verwondering was groot, kleuren zo- maar door elkaar laten lopen, het was een bijzondere ontdekking, leren en durven en de geruststelling van Joke “ het hoeft niets te worden." Ik heb 6 lessen gevolgd en elke keer was ik geraakt door nieuwe technieken. Ik kan het iedereen aanraden eens buiten de lijnen te gaan.”
Hermien De Jong
Heb jij ook ervaring met Patronen of Rituelen?
Deel ze hieronder bij Commentaar, zo kunnen we elkaar inspireren!
Ervaring opdoen:
Wil jij ook ervaren hoe het is, om ingebed in gewoontes vol beleving in beweging te komen en je creativiteit de ruimte te geven? De data van de cursussen en workshops staan op deze site, je bent van harte welkom!
Gratis E-Book:
Meer weten over mijn manier van werken, lees dan mijn E-book Schilderend in Contact met Mijzelf.
Reactie schrijven
DickJan Braggaar (maandag, 11 december 2017 14:28)
Leuk stukje waarin je terecht aangeeft dat gewoontes zowel positief als negatief kunnen werken. De zinsnede 'ingebed in gewoontes' vind ik erg goed gevonden!
Gerda van Delden (donderdag, 29 augustus 2024 08:11)
Woon te ver weg voor een cursus of workshop, maar vind je informatie altijd erg inspirerend!
Bedankt Joke!