· 

Experimenterend schilderen

Werk jij standaard met steeds dezelfde materialen als je schildert? Bijvoorbeeld alleen olieverf, aquarel- of acrylverf? Of ga je juist steeds op zoek naar andere materialen?

Mogelijkheden van je materiaal

Welk materiaal je ook kiest, je zult na de eerste kennismaking met een soort verf een tijdje nodig hebben. Uitzoeken, wat je kan doen en moet laten bij een bepaald product. Veel experimenteren dus, ik noem dat: “Vriendjes worden met je materiaal”. En dan pas voor een ”echt” schilderij gaan.

 

Bijvoorbeeld acrylverf:

Alleen al per merk verschilt deze substantie, de één is wat pastueuzer dan de ander, en afhankelijk van je manier van werken zul je op een gegeven moment bij een merk komen wat jou voorkeur heeft. Acrylverf van de Action is leuk om te starten, maar wil je meer kleurkracht en glans, dan gaat er een wereld voor je open bij de duurdere merken. En ook tussen die merken is er verschil. “Amsterdam” heeft een lagere kwaliteit en een duurdere versie, daar zit al verschil tussen. Galeria acrylverf heeft een wat steviger acrylverf en een uitgebreider kleurenpalet dan de goedkopere Amsterdam-versie.

 

Als je acrylverf met meer dan 20% water verdunt tijdens het schilderen, dan verliest het zijn kleurkracht en glans. Want op zoveel verdunnen is de verf niet gebouwd. Dan is het tijd dat je overstapt naar Golden Fluid, ook op acrylbasis. Voor als je echt kleurkracht wilt behouden in je schilderij terwijl je een aquarelachtige manier acrylverf wilt gebruiken. Welk materiaal je ook gebruikt, je moet gewoon door dat kennismakingstraject heen. Vriendjes worden met je materiaal ofwel experimenterend schilderen.


Experimenteel schilderen


 

Afgelopen jaar werd ik vriendjes met ijzervijlsel. Ik gebruikte ijzervijlsel als onderlaag van mijn schilderij, en deed er azijn bij om het te laten roesten. Wist je dat roest enorm in is? Je hebt zelfs roestverf om je kamer muren er mee te beschilderen. Ik geef je een basis recept en laat je zien wat ik er van heb gemaakt.

Wat heb nodig:

Een potje ijzervijlsel, een pot binder (verf zonder kleurstof), gezeefd vogeltjeszand (zonder de schelpjes erin),een heel fijn thee/kruidenzeefje, een sprayflesje met azijn/ water 50/50%.

Werkproces officieel:

Doek een kleur geven als basiskleur met acrylverf, in mijn geval bruin.

Binder en roest mengen en dan op je doek aanbrengen

Mijn werkproces:

Doek voorzien van een laag binder, dik genoeg dat het ijzervijlsel erin kan zakken. Met een fijn zeefje het ijzer/zandmengsel verdelen over het doek.

Roestproces in werking zetten

Daarna de hele laag regelmatig besprayen met azijn. Hoe meer je sprayt, hoe meer het roestproces doorzet.

Resultaat

Voor mij was het resultaat een verrassing. Bij een eerder schilderij kreeg ik een vrij regelmatige roest laag. Zelfs de gouden craquelé laag roestte mee.

Maar nu kwamen er roestende stukken op, waar lucht onder zat. Onder die stukken zat een heel mooie regelmatige roest laag, die ik wel overal wel wilde hebben. Dus krabde ik die blazen weg. Uiteindelijk werd het een gevarieerde roestlaag.

Conclusie

Het verdelen van het ijzervijlsel was niet egaal verlopen. Wellicht had het door de binder roeren vooraf gezorgd voor een egalere laag. Dat wordt wellicht de volgende proef.

 

Tot slot bracht ik een craquelé laag aan van Viva Facettenlak in bronskleur  in een sjabloon in drie banen, om ritme aan te brengen in een schilderij. Daarna gaf ik met koperverf van Golden Fluid de craquelé laag een sprankelender kleur.

 

En ook belangrijk:

Maak je paletmessen gelijk schoon en niet met water. Want dan gaan zij ook zij roesten.

Je veegt  andere materiaal en tafel eerst af met een oude doek en die doe je die bij het restafval. Zorg dat er geen restjes in je rvs gootsteenbak komen, want dan krijg je daar ook bruine pitjes in.

Dus alles of met droge oude lappen, of beter nog babylotiondoekjes(vet) gebruiken bij het schoonmaken, en daarna in de vuilnisbak. 

Tot slot


Ik heb nu een aardige indruk van wat ik kan verwachten als ik met roest ga schilderen. Tegelijk weet ik ook dat roest me steeds zal verrassen. Ik had al eerder een schilderij gemaakt met een roest laag als basis. Dat had ik daarna extra donkerbruin gekleurd. Zie bovenaan, donker met zilver craquelé. Omdat het zo vochtig is in mijn atelier, door alle regen, is dat schilderij door gaan roesten en komen er weer bruinrode plekken tevoorschijn. Het schilderij gaat zijn eigen weg.

 

Heb jij ervaringen rond experimenten met schildersmateriaal of het gebruik van roest, deel het hieronder om mij en anderen te inspireren.

 

Joke Zonneveld

Reactie schrijven

Commentaren: 2
  • #1

    michiel dhont (zondag, 26 november 2023 21:50)

    Lieve Joke,
    Een schitterend thema. Zal vast goed (roestig/ruig) uitpakken bij studenten.

    Is vrij veel toegepast in schilderkunst: bv. Anslem Kiefer. Beeldhouwen met Corten staal: Serra, bv. Museum Voorlinden Wassenaar. En beeld vlak bij Muzeplein (Apollohal - Oud Zuid).

    Zelf maakte ik onlangs een acrylverf emmer van iets donkerder dan terracotta aan, gemengd met ijzervijlsel.
    Daarmee maakte ik een totale grondlaag. Die is heel ruig en scherp met de vingers te voelen vanwege het ijzervijlsel. Die grondlaag bewerkte ik met een vrij grote metaal-slijpmachine (hoog toerental) waardoor de grondlaag kapot ging op sommige delen van het oppervlak en er een ander reliëf ontstond. Maat schilderij 200 x 150 cm. waar ik vrij vaak op werk). Net niet door het doek heen!!
    Het schilderij is nu bijna af met de titel: 'the destroying of the beauty'. Een beeld over de schoonheid van de aarde die geruïneerd wordt door menselijk handelen. Bovenin, over de breedte, is de branding met zeewater en ijs te zien.
    Gisteren zag ik met Corinne mijn vriendin, de film in de Balie: Anselm (over Kiefer. Fascinerende film). Iets voor jou!! Zat vrijwel niemand (te verwachten). Liefs en tot ziens, Michiel.

  • #2

    Joke (maandag, 27 november 2023 07:55)

    Hoi Michiel, wat leuk om van je te horen. Tot vorige week had ik nog nooit van Cortenstaal gehoord, maar begrijp wel dat roest in is. Wat bijzonder dat jij ook zo met ijzervijlsel bezig bent, gaat vast in grotere potjes dan 850 gram :). Voor mij is het thema in deze schilderijen, dat er ordening is, en tegelijk diversiteit in de uitdrukking. Dat dat een soort evenwicht creëert.